Samsun için önemli bir değer olan “Samsun Fuarı” ilk olarak 1 Temmuz 1963 yılında  halka açılmıştır. Ertesi yıl ise Bakanlar Kurulu kararıyla ‘milli fuar’ olarak kabul edilmiştir.

Samsun Milli Fuarının giriş kapıları,  biri lunapark tarafında diğeri de Cumhuriyet Meydanı tarafında idi ve fuar alanına Cumhuriyet Meydanı tarafındaki kapıdan bilet alınarak girilebiliyordu.

Bize ulaşan bilgilere göre; 1963 yılında 40.000 metrekare alan üzerine kurulan fuar hızla gelişerek, 1981 yılında 150.000 metrekareye ulaşmış,  1 milyon ziyaretçiyi ağırlamıştır.
Zamanında Ferdi Tayfur, Barış Manço, İbrahim Tatlıses, Bülent Ersoy  gibi pek çok ünlü sanatçının konuk olduğu bu fuara çıkmak sanatçılar için ayrı bir prestijdi.

Çeşitli ülkelerden gelen folklor ekipleri, danslarıyla fuarı festivalleştiriyordu. Fuardaki dönme dolap, uçan salıncak, sirk ve motosiklet cambazlarının gösterileri büyük rağbet görüyordu.

Motosiklet cambazları, dairesel bir duvar üzerinde ve yere paralel bir şekilde gösteri  , yüzlerine kapattıkları Türk Bayrağı ve riskli hareketlerin yapıldığı bir gösteri ile kapanışı yaparlardı.
Fuarda bulunan açık hava tiyatrosu,  Yıldız-Müşfik Kenter, Nejat Uygur, Zeki Alasya, Metin Akpınar gibi birçok dev ismi ağırlamıştır.

Parmak ucunda başaşağı duran traktör, Etibank’ın bir madeni andıran şekilde dizayn edilmiş standı, sigara paketleri şeklinde yapılmış Tekel standı, fıskiyeli dev havuz,  en çok ilgi çeken yerlerdi.
Fuarın anısını yaşatmak için Tekel tarafından Fuar sigarası çıkarılırdı. Fuarda  üzerinde fuarın bilgilerinin yer aldığı fuar bardakları, fuar gazozu ve fuar çayı da satılırdı. 1970’li yıllarda 240’ı özel sektör, 33’ü kamu sektörü olmak üzere 273 katılımcıya ulaşılmıştır.

SAMSUN FUARININ AÇILIŞI

“Samsun’da fuar 1963’te Vali Hamdi Ömeroğlu zamanında açıldı.

Samsun fuarı ilk açıldığı zaman küçüktü daha sonra İzmir Enternasyonel Fuarından sonra uluslararası 2. fuar haline geldi.

Her yıl sadece 1 Temmuz – 31 Temmuz  tarihleri arasında açık olan bu fuara, Artvin, Rize, Trabzon, Giresun, Ordu, Sinop, Kastamonu, Tokat, Amasya halkı da gelirdi.

İnsanlar için fuar bir değişimdi. Yapılan fuarlar o dönemde Samsun’un ekonomisinde de sirkülasyon sağlardı. Çevre illerden fuara gelenler yakınlarının yanında veya otellerde kalıyorlardı.

Samsun’da  o dönemde ulaşım bu kadar gelişmiş değildi ve genelde büyük fabrikaların başbayilikleri ve bölge müdürlükleri vardı.
Fuar gündüz pek rağbet görmezdi, ama akşam 5’ten sonra müthiş bir canlılık kazanırdı. Büyük imalatçıların reyonları olurdu.

Fuarın ana kapısı Kurtuluş İskelesinin olduğu yerdeydi ve fuara oradan girilirdi. Raylı sistemden vilayete olan kısımda Galip’in Çay Bahçesi vardı. Genelde insanlar çay bahçelerinde otururdu. Mısırcılar, turşucular, simitçiler olurdu.

Bunun yanında Gece Kulüpleri de vardı. Fuar Birlik Radyosu vardı. Çocuğu kaybolan radyodan anons verdirirdi.

Fuarda örneğin makine kimya endüstrisinin reyonu gibi birçok alanda farklı farklı reyonlar olurdu. Esnaf fuarda kendi ürettiklerini sergilerdi.

Fuarda en çok ilgiyi şişe cam bölümünün reyonu görürdü.  Tekelden özel sektöre birçok yerin reyonu fuarda bulunuyordu.

Fuarda bulunan gazinolara dönemin ünlü isimleri gelirdi. Meşhur Neco Gazinosu, İbrahim Tatlıses’i bile ağırlamıştır. Bunun yanı sıra Yosun Kafe, Galip’in Çay Bahçesi de en çok tercih edilen mekanlardandı. Hatta o dönemde  fuarın içerinde açık hava tiyatrosu bile vardı.

Her şeyden önce Samsun’da her yaz yapılan bu fuarlar, kentin turizm potansiyelini tüm dünyaya tanıtırken, sosyal altyapısının, ekonomisinin gelişmesine de büyük etken oluyordu.

 80’lerin sonunda fuarlar, yerini ihtisas fuarlarına bırakırken, bu değişime ayak uyduramayan Samsun Fuarı, 90’lı yıllarda malesef kepenk kapatmak durumunda kaldı. İhtisas fuarlarının öneminin farkına varan dünya ülkeleri, kendi ekonomilerine büyük katkılar sağlamaya başladı.

Dünyada, yılda ortalama 30 bin fuar düzenleniyor. Ve bu fuarların pazar payına bakıldığında Avrupa ve Amerika pastadan en büyük payı alıyor.

Çin, yılda düzenlediği 6 bin civarında fuarla dünyanın en çok fuar düzenleyen ülkesi. Avrupa’da Almanya, İtalya ve Fransa gibi ülkeler ön plana çıksa da son dönemde Avrupa ülkelerinin payları azalmakta, buna karşın Türkiye’nin içinde bulunduğu coğrafyanın pazar payları artmaktadır.

Özellikle İstanbul, fuarcılıkta dünyanın en önemli merkezlerinden biri olma yolunda ilerliyor.

O müthiş fuardan  geriye kalan Lunapark hala aynı şeklide yerinde duruyor. Ama ne yazık ki aldığımız duyumlara göre Lunapark içinde yıkım emri verilmiş!
Umarız haber doğru değildir.

Bugün keşke, “keşke” demek zorunda kalmasaydık…
M.Turgay Asan – 2023